Onlangs las ik twee boeken over zelfdoding en wat me opviel dat niemand het had zien aankomen. Het eerste boek was “De langste adem: een leven met Joost Zwagerman (autobiografische roman)” van Arielle Veerman. Zij is de ex-vrouw van schrijver Joost Zwagerman (1963-2015) en zij & hun kinderen hebben veel te lijden gehad onder de depressies van hun echtgenoot & vader. Het tweede boek was gevuld met herinneringen van goede vrienden & bekenden van dichter Wim Brands (1959-2016), die vooral bekend was als presentator van het VPRO-programma Boeken. Dat boek heet “Alles komt goed: Over Wim Brands”. “Alles komt goed”, zei hij vaak bij het afscheid nemen.
“Hoe kan het nou dat ik het niet heb gezien?”, is één van de zinnen uit het buitengewoon indrukwekkend lied Het is gebeurd van Brigitte Kaandorp, met muziek van Theo Nijland. Het nummer was genomineerd voor de Annie MG Schmidt prijs voor het beste theaterlied en wat mij betreft had het mogen winnen, maar dat is helaas niet gebeurd.
Ze schreef het nummer nadat een buurjongen uit het leven stapte, vlak voor de jaarlijkse buurtbarbecue in de straat waar Kaandorp woont. Daar komen alle kinderen die vroeger met elkaar buiten speelden weer even terug naar het ouderlijke nest om bij te kletsen. Maar deze keer ontbrak er eentje en dat weerspiegelde zich in Kaandorps angst om haar eigen kinderen te verliezen.
Het is gebeurd Ik probeer achteraf een moment terug te halen. Ik zie meestal alleen je zachtmoedige lach. Die heb ik gekoesterd, ik heb je gedragen. Ik heb je beschermd, en nu blijf ik maar vragen. Hoe kan het nou komen dat ik het niet zag.
Ze hebben je jas en je fiets eerst gevonden. Ik weet niet eens waar, het heeft ook geen zin. Toen er gebeld werd was ik al naar boven. Je hebt ons tot op het laatst doen geloven dat alles oké was, en wij tuinden erin.
Het is over. Over en gebeurd, het is voorbij. En ik weet niet waar je bent, maar niet bij mij. Het is voorbij.
De zomer dit jaar was zo eindeloos prachtig. Het was altijd mooi weer hier, ook als het goot. Toch, als je naast me de vaat stond te drogen, kon je zo stil zijn, zo‘n beetje gebogen. Soms legde je zomaar je hoofd in mijn schoot.
En in je bewegen was er iets eenzaams. Iets zwaars in je lopen, in je motoriek. En ook hoe je soms voor je uit zat te kijken. Zo niet te bereiken, de blik in je ogen. Achteraf denk ik: pure paniek.
Het is over. Over en gebeurd, het is voorbij. En ik weet niet waar je bent, maar niet bij mij Het is voorbij.
Op die heerlijke avond, de lucht vol met bloesem. Zei jij ik ben fietsen, ik ben zo weer terug. Ik ging even om want de hond zat te wachten. Je was onderweg steeds maar in m’n gedachten. ‘k Zag steeds dat kwetsbare beeld van je rug.
Het is over. Over en gebeurd, het is voorbij. En ik weet niet waar je bent. Maar niet bij mij.
Ik probeer achteraf een moment terug te halen. Begon het voor jou al veel eerder misschien? Ik had je zo lief, ik heb je gedragen. Ik heb je altijd beschermd, en nu blijf ik maar vragen. Hoe kan het nou. Hoe kan het nou dat ik het niet heb gezien.
Eén van de allermooiste Nederlandstalige liederen die ik ken is Laat maar van Theo Nijland, met een prachtige tekst, melodie en sfeer die perfect bij elkaar passen. Het lied komt van zijn album Jij uit 2001, waar nog meer schitterende nummers op staan, zoals De pijn is weg en Wassenaar. Als je van Nederlandstalig houdt, dan zou ik daar zeker een keer naar gaan luisteren.
Deze uitvoering komt uit een optreden van de Bende van Vier, een groep die bestond uit Jeroen van Merwijk, Theo Nijland, Maarten van Roozendaal (1962-2013) en Kees Torn. Alle vier winnaars van de Annie MG Schmidt-prijs voor het beste theaterlied. Het doel van het gezamenlijke optreden was het promoten van het betere Nederlandstalige lied, dat niet of nauwelijks op tv wordt uitgezonden in tegenstelling tot voorstellingen van cabaretiers waarbij de tekst en de grappen centraal staan. Het bleef bij een eenmalig optreden in de Kleine Komedie in 2008, die uitgezonden werd door de VARA en nog steeds te koop is op dvd.
Laat maar Ik ging naar je toe met lood in mijn schoenen, ging ik naar je toe en ik keek je aan. Ik wilde het zeggen, ik moest ‘t je zeggen, maar toen ben ik opeens weer naar huis teruggegaan. Omdat ik had nagedacht, en mijn verstand zei, dat ik wie weet misschien wel voor schut zou hebben gestaan. Want stel dat ik wel van jou hou, maar jij niet van mij. Laat maar, laat maar, laat maar.
Ik ging naar je terug met knikkende knieën, ging ik naar je terug, ik heb ’t gedaan. Maar wat ik je moest zeggen, zei ik maar zo’n beetje, het was eigenlijk amper te verstaan. Omdat ik had nagedacht, en mijn verstand zei, dat ik de tijd er eerst maar es overheen moest laten gaan. Zoals golven over het zand, zoals een nachtvorst over het land. Laat maar, laat maar, laat maar.
Maar toen opeens waren de rapen gaar. Ik moest naar je terug en toen stond ik daar, met chardonnay en zalmtartaar, want ja ik dacht dan maak ik het eerst een beetje gezellig! En je keek me aan en je gaf me je hand, en die hand die zette m’n hele lichaam in brand. “Weet je, ik moet je wat zeggen”, zei ik maar zo’n beetje. Wat jij toen al niet meer verstond, want jij riep, dat jij meer van me hield dan de vrouw van de sultan van Bagdad van de sultan van Bagdad. En je kuste me vol op mijn mond en de wereld werd plat.
Ik ga naar je toe met lood in mijn schoenen, ga ik naar je toe, dan is ‘t maar gedaan. Ik ga het je zeggen, ik ga het je zeggen, of zal ik maar weer naar huis … Want stel dat ik wel van jou hou, maar jij niet van mij. Laat maar, laat maar, laat maar.
2013 was een heftig jaar voor de Songcatcher, met veel tegenslag en stress en daar heeft mijn aandacht voor nieuwe muziek flink onder geleden. Daardoor werd het een vrij mager muzikaal jaar, met weinig echte hoogtepunten.
Wat me aansprak in de songs die ik dit jaar voor het eerst hoorde was samenzang. Van groepen als The Staves, The Milk Carton Kids, bij het duo Anaïs Mitchell & Jefferson Hamer en in de mooie duetten van Marta Gomez & Javier Ruibal en Joe Barbieri & Gianmaria Testa. Wat daarnaast opviel was de doorbraak van jazz vocalisten als Gregory Porter en Jose James, en mijn ontdekking van Blossom Dearie. Het was ook het jaar van Ramses en zijn invloed op prachtige liederen van Liesbeth List en Blossom Dearie. En tenslotte kwam dit jaar Sting weer in beeld bij me, met een nieuw album en een prachtige cover door Rufus Wainwright.
De muziek die er uit sprong dit jaar heb ik weer ingedeeld naar land of plaats van herkomst.
Argentinië Las Hermanas Caronni – Los ejes de mi carreta (2011): Bijzondere muziek van de tweelingzussen Gianna & Laura Caronni, die zelf klarinet en cello spelen.
Atlanta, USA Zac Brown Band & Amos Lee –Day That I Die (2012) Zac Brown Band & Trombone Shorty –Overnight (2012)
Heerlijke country/folk muziek die lekker in het gehoor ligt en die je snel meezingt.
Columbia Marta Gomez & Javier Ruibal – Por tu amor me duele el aire (2011): Heerlijk verstild duet van de zangeres die in 2011 ook al op mijn lijst stond, nu samen met de Spaanse zanger/gitarist Javier Ruibal.
Engeland The Staves – Gone Tomorrow (2012) The Staves – The Motherlode (2012): Heerlijke samenzang van de drie zussen Emily, Jessica & Camilla Staveley-Taylor.
Sting – Practical Arrangement (2013): Sting is terug met het prachtige album The Last Ship, met folksongs over de invloed van de scheepsbouw op zijn jeugd in Newcastle.
Frankrijk Albin de la Simone & Emiliana Torrini – Moi Moi(2013): Bijzonder lied dat ik vond dankzij een tip van Spinvis.
Italië Joe Barbieri & Gianmaria Testa – Le milonghe del sabato (2012): Heerlijke relaxte en jazzy klanken op de albums van Joe Barbieri.
Nashville, USA Melissa Greener – Ghost In The Van(2013) Melissa Greener – That’s What Makes You Strong (2013): Een singer/songwriter die me erg doet denken aan zangeressen uit de jaren 70, zoals Jennifer Warnes en Carly Simon. Lekkere stem.
Nederland Leoni Jansen – Hart van de zomer (2013): Een zangeres die van alles kan zingen, maar nu gelukkig ook in haar moerstaal te horen is. Met veel gevoel gezongen.
Liesbeth List – Ik denk over je na Amsterdam (2013): Ik ben altijd een groot fan geweest van Ramses Shaffy, maar Liesbeth List kon me nooit zo bekoren. Haar prachtige uitvoering van dit lied van Ramses uit 1971 verraste me dan ook compleet. Ze zing-zegt het meer dan ze het zingt, en dat raakt me op één of andere manier direct. Het lied komt van een speciaal verzamelalbum Ramses Shaffy Leef! (2013), waarop bekende Nederlandse artiesten als eerbetoon liederen van Ramses coveren. Helaas is de live versie van YouTube verdwenen, dus moet je het doen met deze audio versie.
Theo Nijland –Loop de regen in (2012):Weer zo’n prachtig, schrijnend lied van deze sterk onderschatte Nederlandse liedjesdichter.
Wende Snijders –Leven van de wind (2007): Deze vertaling van Julien Clerc’s Une vie de rien door Willem Wilmink, stond vorig jaar al in mijn keuze van 2012, maar ontdekte ik pas op het laatste moment. Dit jaar is het mijn lijflied geworden en ben ik het zelf ook gaan zingen. Steeds als ik het hoor zingen door de beste zangeres van Nederland, raakt het me weer heel diep. Wende Snijders –Nu moet je opstaan (2007): Weer zo’n typisch intens Wende lied met een heel ontroerende tekst. Het komt net als Leven van de wind uit de theatervoorstelling Het verschil die ze speelde samen met Jenny Arean.
New York, USA Blossom Dearie – Sammy (1977): Een bijzondere vondst was deze cover van Sammy door de Amerikaanse jazz-zangeres Blossom Dearie (1924-2009), die een groot fan was van Ramses Shaffy. Haar hele album Winchester in Apple Blossom Time (1977), waar dit nummer op staat, is van grote klasse. Kleine songs met alleen haar stem en de piano. Heerlijk!
Jose James – Tomorrow (2013)
Een jazz-zanger die steeds beter wordt. Let vooral op de opbouw van dit prachtige lied.
Rufus Wainwright – Wrapped Around Your Finger(2011): Mooie cover van dit lied van The Police, gespeeld met Sting zelf en zijn band tijdens een concert voor diens 60e verjaardag.
Portugal Antonio Zambujo – Maré (2012): Net als vorig jaar ben ik weer geraakt door de bijzondere stem van deze zanger. Op zijn laatste album Quinto, vielen me ook op de nummers Milagrio Pessoal en Nau-Fragil.
Vermont, USA Anaïs Mitchell & Jefferson Hamer – Child Ballads(2013): Mooi album met een selectie uit de verzameling folksongs van de Amerikaanse folklorist Francis James Child (1825-1896). Met prachtige samenzang.
Ik denk over je na Amsterdam Ik kijk neer op je daken. Schoorstenen en pijpen. Daktuintjes en tuinen. En wat speelgoed op ’t gras. ’t Is nu herfst en vochtig. De mist trekt over ’t water. Je verkleurt bij de seconde. Maar alles blijft zoals ’t was, Amsterdam.
Bovenop de hoogste toren. Hoger dan de andere torens. Meeuwen vliegen om mijn oren. ’t Is nu herfst en ik kijk naar ’t wriemelig gewemel, van je fietsen in het spitsuur. En ik denk over je na, Amsterdam.
Je hebt me zolang meegemaakt. Van mij weet je nu alles. Ik heb je vaak verlaten, maar ik kwam altijd weer terug. ’t Is nu herfst en zoals altijd, ben ik heel gelukkig treurig. En treurig heel gelukkig, de schemering daalt vlug, Amsterdam.
Je lichten zijn ontstoken. De mist trekt omhoog. Ik kan je haast niet zien. En de zeewind maakt me koud. ’t Is nu herfst, ik daal terug, naar je warmte en je licht. Ik keer terug naar je straten en je bladeren van goud, Amsterdam.
Ergens in jouw hart, woont iemand die ik liefheb. Iemand die ik liefheb en zolang niet heb gezien. ’t Was in de herfst dat het gebeurde. Ik heb je willen ruilen, voor een andere stad, het was goed geweest misschien, Amsterdam.
Jij bergt ons nu samen, in verschillende huizen. Onze kleren zijn nieuw, onherkenbaar voor elkaar. In de herfst maar mijn liefde wil maar niet vervagen. In de dichte mist, van deze tijd van ’t jaar, Amsterdam.
Je hebt van die artiesten die bij het grote publiek onbekend zijn, maar vooral door andere artiesten worden bewonderd. Zo iemand is de Nederlandse zanger, pianist, tekstschrijver en componist Theo Nijland. Ik ontdekte hem via een goede vriend van me, die hem al een aantal keren in het theater had gezien en alle cd’s in zijn platenkast had staan. Vooral zijn album Jij (2001) met liederen als Wassenaar, De pijn is weg en Laat maar maakten een verpletterende indruk op me. Het ontroerende en tegelijkertijd ook heftige Wassenaar, over de relatie tussen een moeder en een zoon, werd zelfs mijn lied van het jaar in 2001.
Nu is er dan eindelijk een live optreden beschikbaar, onlangs gemaakt voor het tv-programma Vrije Geluiden van de VPRO. Het prachtige lied Loop de regen in is van Nijland’s laatste album ’t Begin van het einde (2012).
Loop de regen in Loop de regen in. Kom nu eindelijk eens onder mijn jas vandaan. Laat me los. Begraaf jeniet steeds in mijn trui.
Loop de regen in. Durf es één keer alleen tot die boom daar te gaan. En dan door. Het is maar een bui.
En kom bij me terug. Als je ook zonder mij kunt. Op een dag kom jij zomaar opeens uit de regen vandaan.
En dan zullen we zien. Als jij dan nog van me houdt. Of we dan toch nog misschien, want ik hou van je. Of we dan toch weer misschien, van voren af aan.
Loop de regen in. Klamp je niet vast aan mij. Stamp es lekker alleen door die plassen daar, in zo’n buitje verdrink je niet.
’t Is de regen maar. Ga die bomen voorbij en dan zover dat jij, als je omkijkt, je mij niet meer ziet.
En kom bij me terug. Als je ook zonder mij kunt. Op een dag kom jij zomaar opeens uit de regen vandaan.
En dan zullen we zien. Als jij dan nog van me houdt. Of we dan toch weer misschien, want ik hou van je, of we dan toch weer misschien, van voren af aan.
’t Is de regen maar. Durf es één keer, eens één keer alleen. Bij me vandaan.
Loop de regen in. Kom nu eindelijk eens onder mijn jas vandaan. Laat me los. Begraaf je niet steeds in mijn trui.
Onlangs las ik twee boeken over zelfdoding en wat me opviel dat niemand het had zien aankomen. Het eerste boek was “De langste adem: een leven met Joost Zwagerman (autobiografische roman)” van Arielle Veerman. Zij is de ex-vrouw van schrijver Joost Zwagerman (1963-2015) en zij & hun kinderen hebben veel te lijden gehad onder de depressies van hun echtgenoot & vader. Het tweede boek was gevuld met herinneringen van goede vrienden & bekenden van dichter Wim Brands (1959-2016), die vooral bekend was als presentator van het VPRO-programma Boeken. Dat boek heet “Alles komt goed: Over Wim Brands”. “Alles komt goed”, zei hij vaak bij het afscheid nemen.
“Hoe kan het nou dat ik het niet heb gezien?”, is één van de zinnen uit het buitengewoon indrukwekkend lied Het is gebeurd van Brigitte Kaandorp, met muziek van Theo Nijland. Het nummer was genomineerd voor de Annie MG Schmidt prijs voor het beste theaterlied en wat mij betreft had het mogen winnen, maar dat is helaas niet gebeurd.
Het is gebeurd
De zomer dit jaar was zo eindeloos prachtig.
2013 was een heftig jaar voor de Songcatcher, met veel tegenslag en stress en daar heeft mijn aandacht voor nieuwe muziek flink onder geleden. Daardoor werd het een vrij mager muzikaal jaar, met weinig echte hoogtepunten.
