Achter de Regenboog is een stichting speciaal voor kinderen en jongeren die van dichtbij te maken hebben (of hebben gehad) met het overlijden van een dierbare binnen het gezin. Eind jaren 90 kwam ik in contact met Petra Penning, een vrouw die heel actief was voor de stichting en bijeenkomsten organiseerde voor lotgenoten. Ze vroeg me om daar het lied Kusje te zingen van Herman van Veen. Vreemd genoeg had ik dat lied nog nooit gehoord, terwijl ik toch dacht het werk van Herman redelijk te kennen. Maar blijkbaar ken ik vooral de liederen van zijn eerste jaren toen ik hem nog van dichtbij volgde, terwijl Kusje komt van het album Rode wangen uit 1989. Ik ben zelden zo gespannen geweest voor een optreden, want bij zo’n publiek wil je het vooral heel erg goed doen. En gelukkig lukte dat ook en zo werd het een onvergetelijke dag, bijzonder, confronterend en ontroerend tegelijk.
Herman is in staat om als geen andere Nederlandse zanger kinderlijke emoties te begrijpen, zoals ik zelf als kind heb mogen ervaren. Hij weet dat begrip schitterend om te zetten in de juiste woorden, zoals je kunt horen aan een zin als “Beer waar ben je? Beer kom hier, sla je pootjes om me heen.” Hier zingt hij Kusje tijdens een optreden in Carré.
Onlangs vond ik tot mijn verrassing en prachtig duet van Herman met de succesvolle Nederlandse zanger Waylon, die toch zelden in zijn eigen taal zingt. Waylon heet eigenlijk Willem Bijkerk en heeft zichzelf vernoemd naar zijn idool, de country zanger Waylon Jennings (1937-2002). Ook Herman bewondert hij enorm en nu hij de kans kreeg wilde hij heel graag juist dit pareltje uit zijn repertoire samen met hem zingen. En ik moet zeggen hij zingt het lied heel indrukwekkend en daarom deel ik het graag met je.
Kusje Het is gewoon gebeurd. Mijn moeder is verdwenen. Een rare tante haalt nu mijn vader aan. Ze maakt het eten, brengt me ’s avonds neuriënd naar bed. En ik moet dan een kusje geven.
Beer waar ben je? Beer kom hier, sla je pootjes om me heen. En grom wat liefs, straks moet ik weer naar bed, en als het licht uitgaat, een kusje geven.
Op het puntje van mijn stoel. Gerinkel in de keuken. Als ik durfde dan liep ik heel ver weg. Het klokje duwt de grote wijzer. Langzaam naar half acht. Mijn handen kleven.
Beer waar ben je? Beer kom hier, sla je pootjes om me heen. Grom wat liefs, straks moet ik weer naar bed, en als het licht uitgaat, een kusje geven.
Het was een mooi muzikaal jaar voor de Songcatcher. Mijn muziekblog trok steeds meer bezoekers en ook de Facebookpagina, waar ik elke dag muzikaal moois deel, kreeg steeds meer bekijks. Mijn wekelijks tips werden vaak gevolgd door Jacques Klöters in zijn radioprogramma de Sandwich (AVRO Radio 5 Nostalgia – vrijdag van 10-12 uur). Maar het hoogtepunt kwam aan het einde van het jaar toen ik kon starten met een maandelijks radioprogramma bij de Konsertzender Utrecht (iedere laatste zaterdag van de maand van 12-13 uur).
Wat muziek betreft was er weer veel moois te vinden tussen de duizenden songs die ik dit jaar voor het eerst hoorde. Ze kwamen weer overal vandaan en daarom heb ik ze ingedeeld naar land of plaats van herkomst.
Austin, USA Matt The Electrician: Het is moeilijk kiezen tussen de vele leuke songs van deze aparte singer/songwriter die staan op zijn albums Animal Boy (2009) en Accidental Thief (2011). Om een indruk te krijgen hier Got Your Back.
Beverley Hills, USA Ella Fitzgerald – Day In – Day Out (1964): Sommige oudjes blijven fris, zeker met die prachtige stem van Ella en de fantastische arrangementen van Nelson Riddle.
Canada Adam Cohen – Out Of Bed (2011): De zoon van Leonard Cohen verraste me toen hij niet uit zijn bed kon komen.
Dallas, USA Jon Randall – Whiskey Lullaby (2005): Een grote hit in de VS in 2004 als duet van Brad Paisley & Alison Krauss. Het is het trieste lied over een stel dat zich dood drinkt. De man omdat zijn vrouw vreemd ging en zij vervolgens uit schuldgevoel. De songwriter zelf zingt het hier in een prachtige unplugged versie met strijkers.
Engeland Kate Rusby – High On A Hill (2008): Een lied dat ik eerder blijkbaar over het hoofd had gezien. Meeslepend en prachtig meerstemmig gezongen door de beste Engelse folkzangeres en haar begeleiders.
Finland/USA Eric Bibb – Sittin’ In A Hotel Room (2012): Deze blues & folkzanger (die met een Finse is getrouwd) flikt het hem weer eens me te raken. Frankrijk Alex Beaupain – L’Absent(2011): Mooie cover van Gilbert Becaud.
Ierland Glenn Hansard – Love Don’t Leave Me Waiting (2012): De mannelijke helft van The Swell Season heeft een voortreffelijk album gemaakt in de stijl van Van Morrison en dit lied springt er uit. Declan O’Rourke – Time Machine (2011): Singer/songwriter met wat luie stem maar hier zeer op dreef. Fionn Regan – For A Nightingale (2011): Singer/songwriter die met Nick Drake wordt vergeleken, maar met zijn stem meer aan Ron Sexsmith doet denken. Prachtig.
Los Angeles, USA Keb Mo – Crush On You (2011): Groovy duet van deze blueszanger & gitarist met India Arie. Heerlijk relaxt qua sfeer.
Mendocino, USA Robert Cutler – Your Lucky Day (2012): De verrassing van het jaar en mijn favoriete lied van 2012. Wat mij betreft nu al een klassieker. Cutler is een uitstekend gitarist en singer/songwriter met wie ik wel eens samen muziek heb gemaakt en die op dit moment bezig is met het opnemen van een album samen met Gene Parsons die speelde in The Byrds (1968-1972) en The Flying Burrito Brothers (1973-1978). Een tijdje terug was hij bij een concert, waarbij het symfonieorkest de Serenade speelde van de bekende Engelse componist Vaughan Williams (1872-1952). In zijn hoofd hoorde hij ineens een melodie die hij er overheen kon zingen en toen hij weer thuis was heeft hij daar een lied van gemaakt, waarbij hij de melodie en tekst over de bestaande orkest en koorpartij heeft opgenomen. Het vormgeven aan deze omgekeerde wereld, namelijk een bestaande compositie gebruiken als basis voor een compleet nieuw lied, vind ik weergaloos knap en buitengewoon muzikaal.
Nashville, USA The Civil Wars – I Want You Back(2011): Zeer originele cover van deze hit van The Jackson 5 uit 1969. Hoe vaker ik luister hoe beter het wordt.
Nederland Henny Vrienten – Aan een klein meisje(2008): Prachtige orkestrale uitvoering van dit klassieke lied van Annie M.G. Schmidt & Harry Bannink. Herman van Veen – Als ik later klein ben (2012) Herman van Veen – Lucas(2012): Mijn muzikale leermeester verrast me na jaren met deze liederen voor het kind in onszelf. Wende Snijders – Adem uit (2010) Wende Snijders – Leven van de wind (2007): De beste Nederlandse zangeres raakt me weer heel diep met deze twee prachtige liederen die herontdekt horen te worden.
New York, USA Tony DeSare – I Feel The Earth Move (2007) Tony DeSare – The Times They Are A-Changin’ (2009): Deze Amerikaanse jazz zanger & pianist is erg goed in het op zeer originele wijze coveren van overbekende songs, zoals deze van Carole King en Bob Dylan. Garland Jeffreys – Streetwise (2012): Jeffreys ken ik vooral van zijn heerlijke reggae-sound van het album Ghost Writer uit 1977, maar is weer helemaal terug met dit rete funky klinkende lied over de gevaren van de straat. Norah Jones – Everybody Needs A Best Friend (2012): Jones had ik eigenlijk al afgeschreven nadat ik haar ooit live volstrekt zonder uitstraling had zien optreden. Maar ze verrast me totaal met dit 50er jaren swing nummer van de soundtrack van de succesvolle film Ted.
Noorwegen Inger Marie Gundersen – Always On My Mind (2006): In dit jazzy lied hoor je hoe je met een beperkte stem een bekend lied totaal naar je hand kunt zetten en de luisteraar mee kunt nemen op een avontuur.
Philadelphia, USA Melody Gardot – High Night (2008): Een mooie cover van Alta Noite ooit gezongen door de Braziliaanse zangeres Marisa Monte. Het komt van een album van de Duitse trompettist Till Brönner. Melody Gardot – So Long (2012): Haar nieuw album viel me wat tegen, maar dit lied was weer ouderwets mooi.
Portugal Antonio Zambujo – Ao sul (2007): Een ontdekking deze singer/songwriter die me ontroerd met zijn prachtige stem.
Santa Barbara, USA Works Progress Administration (WPA) – Rise Up (2009): Mooi lied van deze supergroep met Sean & Sarah Watkins van de groep Nickel Creek, zanger Glen Phillips van Toad the Wet Sprocket en Benmont Tench toetsenist en oprichter van Tom Petty & The Heartbreakers.
Schotland/Nashville, USA Karine Polwart & Tim O’Brien – Well for Zoë(2009): Een mooi duet voor het goede doel (waterputten in Afrika) van de bevlogen zangeres Polwart en de bluegrass zanger en snaarvirtuoos met Ierse roots O’Brien.
Whiskey Lullaby– Jon Randall & Bill Anderson She put him out. Like the burnin’ end of a midnight cigarette. She broke his heart. He spent his whole life tryin’ to forget. We watched him drink his pain away, a little at a time. But he never could get drunk enough to get her off his mind, until the night.
He put that bottle to his head and pulled the trigger, and finally blew away her memory. Life is short but this time it was bigger, than the strength he had to get up off his knees. We found him with his face down in the pillow, With a note that said I’ll love her till I die. And when we buried him beneath the willow, the angels sang a whiskey lullaby.
The rumours flew. Nobody knew how much she blamed herself. For years and years, she tried to hide the whiskey on her breath. She finally drank her pain away, a little at a time. But she never could get drunk enough to get him off her mind, until the night.
She put that bottle to her head and pulled the trigger, and finally blew away his memory. Life is short but this time it was bigger. Than the strength she had to get up off her knees. We found her with her face down in the pillow, clinging to his picture for dear life. We laid her next to him beneath the willow,
So Long – Melody Gardot Don’t wait up for me darling, I’m not coming home. Draw the blinds and set the alarm, ‘Cause I’m not, no I’m not coming home.
In the morning you will rise, with sadness in your eyes. ‘Cause I’ll be gone. I’m moving on. Bye bye, so long.
Every flower has faded to dust. I’m not coming home. Tears may fall, your lashes may rust, but I’m not, no I’m not coming home
You see forever is on my mind, and I just got to find, a place I’ll belong, One I have known. Bye bye,so long
Every hour has drawn to a close, I’m not coming home. Wave my my so everybody knows, I’m not coming home. Goodbye, so long. So long.
Warme herinneringen heb ik aan de voorstellingen die ik van Herman van Veen meemaakte in de jaren 70. Avondvullende achtbanen waren het, vol prachtige liederen, speelsheid en gekkigheid, muzikaliteit, clowneske acts en ingetogen momenten.
Ik mocht een paar keer mee helpen achter de coulissen. Er was die keer in Delft, dat vlak voor aanvang van de show een snaar van Herman’s viool brak en ik de vrijwel hopeloze taak kreeg om een nieuwe te vinden, na sluitingstijd, in een stad waar ik heg nog steg kende. Wat een kick, toen ik er net op tijd mee aan kwam! Mijn mooiste herinnering was helemaal boven in de nok van Theater Carré. Vlak voor de voorstelling begon, terwijl het zaallicht doofde, hoorde ik ineens naast me zijn stem die me vroeg of ik het naar mijn zin had. Ik wilde hem geluk wensen bij zijn optreden, maar hij was al op weg naar het podium, rustig lopend door een uitverkochte zaal.
Het lied Dat tedere gevoel kwam aan het eind van de show en raakte me tot het diepst van mijn ziel.
Dat tedere gevoel Ik heb dat tedere gevoel, voor elke zot, voor elke dwaas. Die buiten rond daast zonder doel, die niemand’s knecht is, niemand’s baas.
Ik heb dat tedere gevoel, voor ieder die zich luidkeels uit. Die elk gebaar ervaart als koel. Voor wie zich elke kudde sluit
Ik heb dat tedere gevoel, voor wie zich in een droom verwart. En waar die droom de waarheid ramt, klinkt soms zijn lach net iets te hard.
Ik heb dat tedere gevoel, voor elke vrouw, voor elke man. Die in volkomen weerloosheid, een ander mens beminnen kan.
In de jaren 70 werd heel veel mooie muziek gemaakt. Eén van mijn favoriete albums uit die tijd is Silver Morning (1975) van Kenny Rankin, een singer-songwriter met een heel bijzondere en eigen muzikale stijl en geluid. Dat is bijvoorbeeld te horen op zijn interpretatie van twee nummers van The Beatles, Blackbird en Penny Lane, die op het album staan. Hij is nooit echt bekend geworden bij het grote publiek doordat zijn muziek niet zo makkelijk te categoriseren is. Het maakt hem een artiest die vooral door andere artiesten hoog gewaardeerd wordt. Zo vroeg Paul McCartney hem om zijn versie van Blackbird te spelen tijdens het concert in 1987 waarbij Lennon & McCartney werden geïnstalleerd in de The Songwriters Hall Of Fame.
Muzikaal is Kenny Rankin (1940-2009) vooral geïnspireerd door zijn jeugd in een stadse buurt in New York, met sterke Afro-Cubaanse, Dominicaanse en Portoricaanse invloeden, en door zijn kortstondige en gepassioneerde relatie in 1960 met Laura Nyro. (*1) Hij begon als zanger, maar ging gitaar spelen in 1964, nadat hij een album had gehoord van Joao Gilberto, de beroemde Braziliaanse gitarist en zanger. (*2) Terwijl hij nog maar een paar accoorden kende, werd hij gevraagd mee te spelen als slaggitarist op de nieuwe plaat van Bob Dylan, Bringing It All Back Home (1965), het baanbrekende album dat Dylan van folkie tot rocker maakte.
Het nummer dat ik heb uitgekozen, Peaceful, staat op Kenny Rankin’s eerste album Mind-Dusters (1967) (*3) en kwam in de hitlijsten in cover-versies van Georgie Fame (1969) en Helen Reddy (1973). De opname is hoogst waarschijnlijk van eind jaren 60 en afkomstig uit de Johnny Carson Show. De bekende televisiepresentator was zo’n fan van Rankin’s muziek dat hij hem meer dan twintig keer uitnodigde als gast in zijn show.
NOTEN *1 Ook Laura Nyro (1947-1997) was een singer/songwriter die vooral gewaardeerd wordt door artiesten. Zo wordt haar invloed geprezen door Bob Dylan, Donald Fagen, Janis Ian, Elton John, Rickie Lee Jones, Barry Manilow, Bette Middler, Joni Mitchell, Todd Rundgren en Jackson Browne, met wie ze lang een relatie had. (Het lied That Girl Could Sing van zijn album Hold Out uit 1980 gaat over haar.) Eind jaren 60 brak ze door met nummers als Stoned Soul Picnic en al snel werd ze gecovered door Peter Paul & Mary, 5th Dimension, Blood Sweat & Tears, Three Dog Night en Barbara Streisand.
*2 Joao Gilberto (1931) wordt wel de “vader van de bossa nova” genoemd, omdat hij in 1957 deze nieuwe versie van de samba introduceerde. Internationaal brak hij door met het album Getz/Gilberto (1964), dat hij maakte met saxofonist Stan Getz. Tegelijkertijd betekende het ook de start van de zangcarrière van zijn vrouw Astrud Gilberto (1940). Zij had voor The Girl From Ipanema nooit profes-sioneel gezongen, maar omdat ze toevallig aanwezig was bij de opnames, kreeg ze het verzoek of ze wilde proberen om een nummertje mee te zingen en dat pakte, tot ieders verrassing, goed uit.
*3 Als ik het album beluister kom ik tot mijn grote verrassing twee nummers tegen, Minuet en The Girl I Left Behind, die ik nog ken van de LP Morgen (1971) van Herman van Veen. Blijkbaar was Herman geïn-spireerd door de muziek van Kenny Rankin, want de arrangementen zijn in zijn geheel overgenomen.
Peaceful In the morning fun when no one will be drinking anymore wine. I wake the sun up, by giving him a fresh share full of the wind cup.
And I won’t be found in the shadows hiding sorrow. I can’t wait for fate to bring around to me, any part of my tomorrow. Tomorrow.
Cause it’s oh so peaceful here. No one bending over my shoulder. Nobody breathing in my ear. Oh peaceful here.
In the evening shadows are calling me, and the dew settles in my mind. And I think of friends in the yesterday, when my plans were giggled in rhyme.
I had a son while on the run, and his love brought a tear to my eye. And maybe some day he’ll (come) up and say, that I’m a pretty nice guy. Oh my. Oh my.
And it’s oh so peaceful here. No one bending over my shoulder. Nobody breathing in my ear. Oh so peaceful here.